W szpitalu powiatowym w Brodnicy komórką odpowiedzialną za kreowanie polityki lekowej jest Zespół ds. Farma­koterapii. W skład powyższego zespołu wchodzą koordynatorzy wszystkich oddziałów szpitalnych oraz farma­ceuta, który pełni rolę przewodniczą­cego zespołu. W toku prac komórka wyznaczyła kilka punktów, których celem była racjonalizacja farmako­terapii. Szczególną uwagę zwrócono na zużycie roztworów albumin na te­renie szpitala.

Albuminy są białkami stanowią­cymi około 60% białek osocza ludzkie­go. Ich główną funkcją jest wywieranie ciśnienia onkotycznego warunkują­cego prawidłową proporcję między objętością osocza i płynu tkankowego [1]. Proces technologiczny uzyskiwa­nia albumin wymaga zastosowania frakcjonowania białek osocza, stąd ich cena jest znacząco wyższa, aniżeli roz­tworów krystaloidów lub niektórych koloidów (roztwory hydroksyetylo­skrobii/HES, żelatyna modyfikowana, dekstrany) [2].

Wytyczne dotyczące stosowania albumin

W celu optymalizacji zużycia albu­min w szpitalu wdrożono „Wytyczne dotyczące stosowania albumin w ZOZ Brodnica”. Powyższe wytyczne zostały opracowane na podstawie danych li­teraturowych przez przewodniczącego Zespołu ds. Farmakoterapii [2, 3, 4]. Zaproponowane rozwiązanie przyjęto na przełomie października i listopada 2020 r. (poniżej dokładna treść przed­stawiona w Tabeli 1.).

Tabela 1. „Wytyczne dotyczące stosowania albumin w ZOZ Brodnica”

Wyniki

Podane powyżej wytyczne przedsta­wiono na spotkaniu z koordynatorami oddziałów szpitalnych, których zobligo­wano do przekazania uzyskanych infor­macji podwładnym lekarzom.

W wyniku przyjętych rozwiązań odnotowano spadek zużycia albumin do 2460 g w pierwszym półroczu (H1) 2021 r. w porównaniu z 4800g w analo­gicznym okresie (H1) 2020 r. (Tabela 2). Po przyjęciu ceny albumin z 2021 r. (Ta­bela 3.), koszt zużycia albumin w 2020 r. można określić na 43 008 PLN, co daje oszczędność 20 956,56 PLN półrocze do półrocza.

Wnioski

Z powodu pandemii COVID-19 powyż­sze wyniki można uznać za niemiarodaj­ne, stąd postanowiono porównać, jaki % kosztów leczenia stanowiły albumi­ny w podanych okresach i tak należy stwierdzić, że w pierwszym półroczu 2020 r. koszt albumin stanowił 6,24 % kosztu zakupionych leków, a w pierw­szym półroczu 2021 r. – 2,06%.

Tak duży spadek kosztu albumin był możliwy pomimo, iż szpital powia­towy w Brodnicy podczas największe­ go wzrostu zachorowań na COVID-19 posiadał 50 łóżek covidowych, w dużej mierze zajętych przez chorych pacjen­tów. Pomimo, że u powyższych pa­cjentów często stwierdzano izolowa­ną hipoalbuminemię, lekarze zgodnie z panującymi w szpitalu wytycznymi nie decydowali się na podawanie albu­min w formie dożylnej. Za główny cel, w przypadku powyższych pacjentów, obrano leczenie przyczyny hipoalbu­minemii, czyli niewydolności wątroby i nerek oraz stanu zapalnego [5].

Pierwsze półrocze 2021 r. różniło się również specyfiką pacjentów przyj­mowanych na Oddział Chirurgiczny. Z opinii lekarzy oraz pielęgniarek po­wyższego Oddziału można wyciągnąć wniosek, że pacjenci później niż w la­tach poprzednich zgłaszali się do szpi­tala, często bagatelizowali stan swojego zdrowia, stąd też stan przyjmowanych pacjentów był cięższy aniżeli w analo­gicznych okresach lat poprzednich.

W wyniku wdrożenia wytycznych dotyczących stosowania albumin ograni­czono przypadki podaży albumin na od­dziale chirurgicznym w przypadkach, gdy nie było ku temu wskazań, np. przy ostrym zapaleniu trzustki.

Podsumowanie

Wdrożone wytyczne ograniczyły przy­padki bezzasadnej podaży albumin w Szpitalu Powiatowym w Brodnicy. Ze­spół do spraw Farmakoterapii wdraża­jąc przytaczane wcześniej wytyczne nie spodziewał się tak pozytywnego efektu przyjętych rozwiązań – spadek kosztów o ponad 20 tys. PLN.

Spadek zużycia może oczywiście wynikać z obecnej sytuacji epidemicznej w kraju, stąd zużycie albumin na terenie Szpitala Powiatowego w Brodnicy bę­dzie podlegało dalszemu monitoringowi oraz w przypadku stwierdzenia nadużyć w ich stosowaniu, przeprowadzane będą akcje edukacyjne wśród lekarzy dotyczą­ce wskazań do stosowania tych środków leczniczych.

W momencie panującej na świecie pandemii, środki zaoszczędzone w ten sposób mogły zostać wykorzystane mię­dzy innymi na zakup sprzętu ochronne­go dla medyków pracujących w szpita­lu. Pozytywny efekt został osiągnięty dzięki powołaniu na przewodniczącego zespołu ds. Farmakoterapii farmaceuty oraz dzięki dobrej współpracy pomiędzy zespołem a koordynatorami poszczegól­nych oddziałów szpitalnych.

Autor:
mgr farm. Wojciech Gostomczyk

Artkuł został opublikowany na łamach 55. wydania Farmakoekonomiki Szpitalnej

Źródła:

1. Górski J.: Fizjologia człowieka. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2010.
2. Korsak J., Fabijańska-Mitek J., Jędrzej­czak W.W. i wsp.: Wytyczne w zakresie leczenia krwią i jej składnikami oraz produktami krwiopochodnymi w pod­miotach leczniczych. Rozdział 8. Lecze­nie roztworami albuminy. http://www.rckik.zgora.pl/Files/files/wytyczne_w_zakresie_leczenia_krwi%C4%85_i_jej_sk%C5%82adnikami_wyd_3.pdf (stan z dn. 20.07.2021 r.).
3. Weinacker A.: Guidelines for Intraveno­us Albumin Administration at Stanford Health Care. https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&ved=2ahUKEwiO­96KIppfyAhWJz4sKHbpLB­N0QFnoECAUQAw&url=https%3A%2F%2Fstanfordhealthca­re.org%2Fcontent%2Fdam%2FSHC%2Fhealth-care-professional­s%2Fmedical-staff%2Fmed­staff-weekly%2F20170315-guidelines-for-intravenous-albumin­-administration.pdf&usg=AOvVa­w2u7rAjqa6DiJ1i-8jeOSbg (stan z dn. 20.07.2021 r.).
4. Caraceni P., Domenicali M., Tovoli A. et al.: Clinical indications for the al­bumin use: still a controversial issue. European Journal of Internal Medicine. 2013. Vol. 24, No. 8, 721-728.
5. Paliogiannis P., Mangoni A.A., Can­gemi M. et al.: Serum albumin con­centrations are associated with disease severity and outcomes in coronavirus 19 disease (COVID-19): a systematic review and meta-analysis. Clinical and Experimental Medicine. 2021. Vol. 21, No. 3, 343–354.