Po wszczepieniu zastawki serca, w chorobie zakrzepowo-zatorowej czy migotaniu przedsionków i wielu innych stanach chorobowych należy przyjmować leki przeciwzakrzepowe. Bezpieczne przyjmowanie niektórych z tych leków jest ściśle uwarunkowane stałą kontrolą wskaźnika INR. Na szczęście istnieją aparaty, które ułatwiają pacjentom stałe monitorowanie wskaźnika INR w warunkach domowych. Ich stosowanie nie jest wciąż jednak tak znane jak choćby glukometry wśród osób cierpiących na cukrzycę.

Badanie INR

Badanie INR to kontrola tzw. współczynnika czasu protrombinowego, który pomaga określić krzepliwość krwi. Takie badanie jest dość proste, ale wykonuje się je w warunkach ambulatoryjnych. Polega ono na pobraniu z żyły łokciowej próbki krwi i zbadaniu jej. Kontrola współczynnika INR zalecana jest w przypadku wystąpienia takich objawów jak: częste krwawienie dziąseł, wybroczyny na skórze i błonach śluzowych, krwawienie z przewodu pokarmowego, podejrzenie choroby wątroby, nienaturalnie obfite miesiączki, skłonność do powstawania bez przyczyny licznych i częstych sińców czy częstego krwawienia z nosa. Badanie to wykonuje się również przed zabiegami chirurgicznymi. Ma ono na celu wykluczyć ryzyko wystąpienia komplikacji.

Kontrola wskaźnika INR jest niezbędna w przypadku leczenia pacjenta lekami antykoagulantami z grupy antagonistów witaminy K, do których zaliczamy warfarynę i acenokumarol. Podczas kuracji lekami przeciwzakrzepowymi, kontrolne badanie INR powinno być wykonywane co 2 – 4 tygodnie.

U osób zdrowych nieprzyjmujących leków przeciwkrzepliwych, poziom INR powinien mieścić się w zakresie 0,8-1,2. U pacjentów stosujących antykoagulanty INR mieści się w przedziale 2-3 lub 2,5-3,5 w zależności od jednostki chorobowej (jest to tzw. INR terapeutyczny, będący pożądanym wynikiem leczenia).

Badanie INR w warunkach domowych

U niektórych pacjentów, przyjmujących leki przeciwzakrzepowe wartości INR są bardzo chwiejne — często są zbyt niskie lub zbyt wysokie. Stosując antykolagulanty z grupy antagonistów witaminy K szczególnie powinno uważać się na leki hormonalne, leki przeciwhistaminowe, NLPZ-y czy amiodaron. Warto przypomnieć, że wartość INR – oprócz dodatkowo stosowanych leków wchodzących w interakcje z antagonistami witaminy K – wpływ ma również dieta. Gwałtowne zmiany w diecie, spożywanie nieregularnie i nierównomiernych ilości warzyw, owoców i mięsa może powodować zachwiania wskaźnika INR.

U osób, u których wartości INR ulegają wahaniu, badanie wartości INR musi być wykonywane częściej — codziennie, a u niektórych kilka razy dziennie. A skoro badanie wykonywane jest w warunkach ambulatoryjnych, jest to dość uciążliwe.

Dobrym rozwiązaniem dla takich osób jest stosowanie przenośnych aparatów pomiarowych pozwalających na odczytywanie wskaźnika INR w warunkach domowych. Takie aparaty kształtem przypominają glukometry, a ich zasada działania jest podobna. Pomiaru dokonuje się za pomocą kropli krwi pobranej z palca i umieszczonej na specjalnym pasku. Samodzielny pomiar wskaźnika INR zajmuje mało czasu i nie wymaga bolesnych wkłuć w żyłę. Dzięki przenośnym aparatom pacjent może uniezależnić się od wizyt w laboratorium i zyskuje swobodę podróżowania.

Jak dokonać samodzielnego pomiaru INR?

Zanim pacjent będzie mógł wykonywać pomiar samodzielnie, przechodzi szkolenie, na którym wyjaśnione zostają mu wszelkie aspekty związane z doustnym leczeniem przeciwzakrzepowym, m.in. roli witaminy K i odżywiania, postępowania w trakcie infekcji i uszkodzeń ciała, niebezpieczeństwa wystąpienia groźnych interakcji z różnymi substancjami i co bardzo ważne pacjent uczy się także prawidłowego używania aparatu. Takie szkolenie często odbywa się jeszcze podczas pobytu w szpitalu.

Pacjent dokonujący samodzielnego badania w warunkach domowych, przed dokonaniem pomiaru powinien wiedzieć, że należy umyć ręce w ciepłej wodzie i dokładnie je osuszyć oraz nie dezynfekować opuszków, ponieważ środki dezynfekcyjne mogą zafałszować wyniki. Kiedy aparat da sygnał do pobrania próbki krwi, należy nakłuć opuszkę palca, nałożyć kroplę krwi na pasek i dokonać pomiaru. Dokładnie tak samo, jak w glukometrze.

Każdy kolejny pomiar powinien być przeprowadzony o tej samej porze, w miarę możliwości w stałych warunkach temperatury i wilgotności (nie zaleca się przeprowadzania badania w pomieszczeniu typu łazienka czy kuchnia).

Coraz więcej osób leczonych warfaryną czy acenokumarolem korzysta z przenośnych aparatów do mierzenia INR. Dzięki samokontroli wskaźnika wzrasta poczucie bezpieczeństwa pacjentów — wykonują oni badanie częściej i wiedzą jak dieta, czy wysiłek fizyczny mogą wpływać na ich wskaźnik INR. Samokontrola umożliwia im prowadzenie normalnego trybu życia.

Autor:
Justyna Kubiak-Dobija

Źródło:

• • http://www.wada-serca.pl/rodzice/rozwoj/profilaktyka-przeciwzakrzepowa#526
  • https://www.mp.pl/pacjent/zakrzepica/wszystkoozakrzepicy/zakrzepicazylna/67212,samokontrola-inr