W serii przeglądów zagranicznych obserwacji farmaceutów przeczytasz o: 

• Roli farmaceuty w procesie farmakoterapii.
• Zadaniach farmaceuty i korzyści z jego pracy w zakresie optymalizacji procesu leczenia.
• Nowych technologiach, będących wsparciem dla optymalizacji farmakoterapii i wzrostu bezpieczeństwa pacjenta.

Słowenia

Dzięki dobrej organizacji pracy wewnątrz apteki szpitalnej i powierzeniu wielu obowiązków technikom farmaceutycznym, farmaceuci kliniczni ze Szpitala Golnik w Słowenii mają możliwość pełnego włączenia się w życie poszczególnych oddziałów. Każdy posiada wyznaczony obszar działań i oprócz codziennych obowiązków, realizuje jednocześnie liczne prace badawcze. Po porannej odprawie poruszającej bieżące kwestie terapeutyczne, udają się oni na oddział w celu weryfikacji kart zleceń pacjentów i dokonania – w porozumieniu z lekarzem – niezbędnych zmian w farmakoterapii. W związku z profilem szpitala, szczególną uwagę zwraca się na tematy nowotworów płuc, gruźlicy oraz terapii monitorowanej stężeniami leków. Wszystkie czynności ułatwia scentralizowany system zawierający informacje o pacjencie, do którego farmaceuci mają dostęp. Ułatwia to proces przeglądu lekowego i podjęcie odpowiednich decyzji terapeutycznych.

Czechy

Szczególnie owocne dla rozwoju farmacji klinicznej było w Czechach ostatnich kilka lat. Kolejne szpitale rozpoczęły wdrażanie serwisu na poszczególnych oddziałach, a studenci wkraczają na ścieżkę zdobywania praktycznych umiejętności jeszcze przed odbywaniem specjalizacji. Dla przykładu, Praski Szpital Na Bulovce włączył grupę czterech farmaceutów w pracę wybranych oddziałów. Poprzez dokonywanie przeglądów lekowych, opiekę nad pacjentami w czasie pobytu w szpitalu, stosowne rekomendacje dotyczące farmakoterapii i udzielanie – w razie zaistniałych wątpliwości – porad personelowi medycznemu, wpisali się na stałe w ich strukturę. Udokumentowanym wynikiem współpracy jest rozwiązywanie licznych problemów lekowych i redukcja kosztów związanych z możliwością ich wystąpienia. Zbieranie tych informacji nie byłoby jednak możliwe bez pomocy zaprzyjaźnionych specjalistów IT. Farmaceuci i informatycy wspólnymi siłami stworzyli narzędzie monitorowania codziennych interwencji klinicznych. Stanowi ono idealne dopełnienie pracy i wspomaga dalszy rozwój lokalnego Działu Farmacji Klinicznej.

Irlandia Północna

Wielka Brytania jest jedną z europejskich kolebek farmacji klinicznej. Na przestrzeni lat pozycja farmaceuty umocniła się do rangi specjalisty z zakresu farmakoterapii. Nieoceniony udział w kreowaniu standardów i implementacji innowacyjnych rozwiązań w Irlandii Północnej ma Profesor Mike Scott ze swoim zespołem. Z jego inicjatywy powstał ośrodek Medicines Optimisation Innovation Centre

(MOIC). Pierwszym adresatem wszystkich rozwiązań przygotowywanych przez MOIC jest Szpital Antrim, znajdujący się niedaleko Belfastu. Stopniowy rozwój roli farmaceuty doprowadził tam do wdrożenia standardu określanego mianem Zintegrowanego Zarządzania Lekami, który polega na udziale farmaceuty klinicznego w każdym etapie hospitalizacji pacjenta – od przyjęcia do wypisu. Jego głównymi zaletami są: optymalizacja farmakoterapii, odciążenie reszty personelu medycznego, skrócenie pobytu pacjenta w szpitalu oraz  mniejsza ilość ponownych przyjęć spowodowanych błędami lekowymi. Lokalne dane dowodzą, że jeden funt zainwestowany w stanowisko farmaceuty klinicznego przynosi 4 funty oszczędności. Oprócz podstawowych zadań pełnionych w ramach pracy na oddziale, farmaceuci świadczą szereg innych usług.

W klinikach warfarynowych dostosowują dawki doustnego antykoagulantu do aktualnego wyniku INR pacjenta, w poradni przedoperacyjnej przekazują pacjentom informacje na temat poprawnego stosowania leków przed zabiegiem chirurgicznym, podejmują decyzje na temat dalszego leczenia reumatologoczinego, będąc częścią zespołu do spraw zakażeń dobierają antybiotykoterapię, prowadzą centrum informacji o leku. Dzięki współpracy MOIC z firmami z branży IT, farmaceuci dysponują odpowiednimi narzędziami technologicznymi, wspierającymi realizację codziennych obowiązków. Można tu wymienić Writemed (koncyliacja lekowa), EPICS (monitorowanie interwencji klinicznych), LAMPs (monitorowanie zakażeń), czy STEPSelect (wybór leków do receptariusza).

Autor:
mgr farm. Kamila Urbańczyk

Artykuł pochodzi z dodatku Lideo do magazynu „Farmakoekonomika Szpitalna” nr 47 „Farmaceuta na oddziale wsparciem mądrego leczenia. Polska vs. Świat”