Czy Twoi bliscy cierpią na otępienie? Jak zaopiekować się pacjentem z demencją? Aby zwiększyć świadomość dotyczącą choroby Alzheimera oraz zapobiegać izolowaniu pacjentów w społeczeństwie, 21 września obchodzony jest Światowy Dzień Osób Chorych na Alzheimera.
Na świecie choroba ta dotyka około 30 mln osób, a do 2050 roku liczba ta ma się potroić, bowiem nasze społeczeństwo żyje dłużej oraz ma większy dostęp do opieki zdrowotnej itd. Jedną z najczęstszych przyczyn występowania otępienia u osób powyżej 65. roku życia jest właśnie choroba Alzheimera. Nie jest to zatem temat nam obcy, bowiem dotyka coraz częściej naszych rodzin i pacjentów spotykanych w aptekach.
Choroba Alzheimera to schorzenie neurodegeneracyjne prowadzące do upośledzenia i stopniowego zaniku pamięci oraz funkcji poznawczych. Jest to nieodwracalna choroba neurozwyrodnieniowa, w przebiegu której dochodzi do odkładania się pewnych patologicznych białek w mózgu (m.in. beta-amyloidu). Rodzinne mutacje genetyczne są odpowiedzialne tylko za niewielki procent zachorowań, gdyż schorzenie ma charakter wieloczynnikowy. Według Polskiego Stowarzyszenia Pomocy Osobom Z Chorobą Alzheimera otępienie dotyczy już ok. 400 tysięcy osób Polaków, a ponad połowa z nich ma chorobę Alzheimera. U pacjenta możemy zauważyć następujące objawy: zaburzenia pamięci, nastroju, zmniejszenie kontroli nad emocjami i organizacji życia codziennego, zaburzenia zachowania, spadek masy ciała.
Postęp choroby jest nieuchronny i trwa do 20 lat. Leczenie jest ograniczone ze względu na nie do końca poznaną etiologię, która opiera się głównie na hipotezach i przypuszczeniach. Terapia oparta jest na zmniejszaniu objawów schorzenia, a nie likwidowaniu jej przyczyn. Farmakoterapia obejmuje najczęściej inhibitory acetylocholinoesterazy (donepezyl, galantamina, riwastygmina). Leki te zwiększają stężenie acetylocholiny w układzie nerwowym, dzięki czemu następuje poprawa funkcji poznawczych. Substancje te powodują jednak wiele działań niepożądanych (np. zaburzenia żołądkowo-jelitowe, bezsenność, zawroty głowy), co zmniejsza komfort życia pacjenta. Jeżeli stan chorego pogarsza się, lekarz dołącza do farmakoterapii antagonistę receptora NMDA (memantyna). W ostatnich latach zwrócono uwagę na istotną rolę układu immunologicznego w regulacji procesów neurodegeneracyjnych, stąd ciągłe poszukiwania nowych leków, w tym także roślinnych, które są w fazie badań.
Infekcje, wyniszczenie organizmu, zachłyśnięcia, powikłania złamań – to główne przyczyny śmierci pacjentów z chorobą Alzheimera. Ze względu na ucieczki z domu, zaburzenia pamięci, brak orientacji w terenie, pacjenci są często narażeni na odwodnienie i wychłodzenie, co również może prowadzić do zgonu.
W Polsce tylko około 10% chorych na Alzheimera ma postawioną diagnozę lekarską. Dlatego tak ważne jest rozpoznanie schorzenia przez lekarzy rodzinnych i specjalistów. Jeśli jesteś opiekunem osoby chorej na Alzheimera lub chcesz dowiedzieć się więcej o tym schorzeniu, zachęcamy do odwiedzenia strony internetowej Polskiego Stowarzyszenia Pomocy Osobom z Chorobą Alzheimera: https://www.alzheimer-waw.pl/.
Autor:
mgr farmacji Anna Stachowiak
Źródła:
- Alzheimer’s Disease International https://www.alz.co.uk/ (data wejścia 19.09.2019)
- Alzheimer Europe https://www.alzheimer-europe.org/ (data wejścia 19.09.2019)
- Polskiego Stowarzyszenia Pomocy Osobom z Chorobą Alzheimera: https://www.alzheimer-waw.pl/ (data wejścia 19.09.2019)
- Hausz-Piskorz B., Krzysztof Buczkowski K. Diagnostyka i leczenie choroby Alzheimera w warunkach praktyki lekarza rodzinnego. Forum Medycyny Rodzinnej 2013;7(4):198-207.
- Zabłocka A. Postepy Hig Med Dosw. 2006;60:209-216.
- Kłoszewska I. Choroba Alzheimera. Przew Lek 2001;4(11):78-82.
- Wszelaki N. Hamowanie aktywności acetylocholinoesterazy i butyrylocholinoesterazy przez surowce roślinne i ich substancje czynne. Borgis – Postępy Fitoterapii. 2009;1:24-38.
- Leszek J. Choroba Alzheimera: obecny stan wiedzy, perspektywy terapeutyczne. Pol. Przegl. Neurol. 2012;8(3):101-6.
- Charakterystyka Produktu Leczniczego: Donepezil Polfarmex, Rivastigmine Mylan, Memabix.