Jak pokazują najnowsze badania, obecność kakao i gorzkiej czekolady w diecie, ma korzystny wpływ na zmęczenie pojawiające się u osób cierpiących na stwardnienie rozsiane.

Stwardnienie rozsiane (SM) jest postępującą chorobą ośrodkowego układu nerwowego, o charakterze zapalno – neurodegeneracyjnym. Schorzenie to częściej występuje u kobiet i pojawia się między 20 a 40 rokiem życia.  Szacuje się, że w Polsce na SM choruje ponad 40 tysięcy osób. Najczęstszym typem tej choroby jest postać rzutowo-remisyjna, w skrócie RR-MS (ang. relapsing-remiting multiple sclerosis) i występuje u 85% chorych na SM. W tej postaci chorzy doświadczają epizodów dysfunkcji neurologicznej (od dni do tygodni), z częściowym lub całkowitym powrotem do zdrowia i stabilnością kliniczną między rzutami choroby. W okresie rzutu, w sposób nagły i nieprzewidywalny pojawiają się nowe objawy neurologiczne lub pogłębiają wcześniejsze deficyty.

Powszechnie uważa się, że SM jest chorobą autoimmunologiczną, w której układ odpornościowy atakuje osłonki mielinowe nerwów, prowadząc do ich demielenizacji, co wpływa na zdolność szybkiego i skutecznego przesyłania impulsów elektrycznych w ośrodkowym układzie nerwowym. Do najczęściej występujących  objawów neurologicznych zaliczane są: przewlekłe zmęczenie, zaburzona koordynacja ruchowa, zaburzenia czucia i siły mięśniowej, ograniczenia w zakresie mowy i pamięci.

Szacuje się, że 75–90% osób cierpiących na SM odczuwa skrajne zmęczenie. U niektórych pacjentów chroniczne lub nawracające zmęczenie może odzwierciedlać aktywność choroby, dlatego poprawa odnotowana jest w przypadku immunoterapii poprzez zmniejszenie stanu zapalnego w mózgu.

Przyczyna zmęczenia związanego z SM, powodująca niezdolność do zachowania sprawności fizycznej i poznawczej, jest złożona, trudna do leczenia i negatywnie wpływa na jakość życia osób z nią związanych. Leczenie farmakologiczne występującego zmęczenia nie jest wystarczająco skuteczne. Najlepszy efekt w przeciwdziałaniu występujących objawów zmęczenia mają ćwiczenia fizyczne, ale ich skuteczność jest także ograniczona.

Aby pomóc pacjentom, którym doskwiera przewlekłe zmęczenie, bada się także inne podejścia i terapie skojarzone, w tym między innymi interwencje oparte na diecie. Produktem spożywczym, który może okazać się pomocny w zwalczaniu zmęczenia, jest czekolada, a konkretnie czekolada gorzka, która może być odpowiedzią na potrzebę poradzenia sobie ze zmęczeniem towarzyszącym SM. Deserowa czekolada, zawierająca 70–85% kakao, ma wysoką zawartość przeciwutleniaczy i flawonoidów. W przeprowadzonych badaniach u osób z zespołem chronicznego zmęczenia regularnie spożywających gorzką czekoladę odnotowano subiektywną poprawę, podczas gdy badanie pilotażowe u osób ze stwardnieniem rozsianym sugerowało poprawę jakości snu i zmniejszenie występującego  zmęczenia.

Przypuszcza się, że flawonoidy mogą pomóc w zmniejszeniu stanu zapalnego i stresu oksydacyjnego w przebiegu choroby, a także zwiększają mózgowy przepływ krwi, co może wpływać na nastrój, wydajność poznawczą i zdolność do wykonywania określonych zadań ruchowych.

Ostatnio,  w małej próbie badawczej, badaniu poddano 40 osób żyjących ze stwardnieniem rozsianym. Wykonano je w celu sprawdzenia możliwości przeprowadzenia większej próby i oceny potencjalnego wpływu konkretnej ilości kakao bogatego we flawonoidy na zmęczenie i znużenie. Równolegle zrealizowany, randomizowany, podwójnie ślepy, kontrolowany test placebo został wykorzystany wyłącznie w celach porównawczych. Uczestnicy badania otrzymali proszek otrzymany z kakao o niskiej (1,02 mg / g) i wysokiej (10,79 mg / g) zawartości flawonoidów, oraz instrukcje przekształcania go w gorący napój czekoladowy każdego ranka. Po 6 tygodniach osoby badane zaobserwowały i zgłosiły niewielki oraz umiarkowany wpływ na zmęczenie.

Ponieważ przeprowadzone badanie było badaniem eksploracyjnym, oczywiście konieczne są większe próby oraz przeprowadzenie znacznie większej ilości badań i ocen. Mamy jednak nadzieję, że gorące kakao wzbogacone we flawonoidy lub gorzka czekolada o dużej zawartości kakao, mogą być łatwym, bezpiecznym i opłacalnym sposobem na poprawę jakości życia osób cierpiących na SM.

Autor:
Justyna Kubiak-Dobija

Źródła:

1. https://www.australianpharmacist.com.au/hot-cocoa-for-ms-related-fatigue/
2. https://www.nhs.uk/conditions/multiple-sclerosis/
3. https://www.researchgate.net/profile/Malgorzata_Szczesniak/publication/283121194